2020 stanowił początek wizjonerskich lat („przyszłość jest teraz”!) i w artykule omówimy, jak sprawić, aby wirtualna klasa dobrze się prezentowała. Zagłębimy się w jej przygotowanie i przeprowadzenie wirtualnych zajęć. Czytaj dalej, a dowiesz się wszystkiego, co niezbędne do przeprowadzenia zajęć online.
Interesuje Cię sprawdzone i udokumentowane podejście do tematu? Nie ma problemu, ten artykuł jest oparty na seminarium internetowym przeprowadzonym przez iSpring z gościem specjalnym Cindy Huggett. Można powiedzieć, że jest ona jedną z królowych nauczania online, ponieważ od prawie dwudziestu lat przenosi tysiące korporacji, nauczycieli i uczniów do Internetu. Tak, wiemy. Brzmi jak wieczność. A ponieważ lata w IT można przyrównać do „psich lat”, to zbliżamy się tutaj do nieskończoności.
Czym jest wirtualna klasa?
Ale zanim zaczniemy zajęcia, zdefiniujmy szkolenie wirtualne tak, jak robi to C. Huggett. Cytując:
„Wysoce interaktywne zajęcia online prowadzone przez moderatora, z określonymi celami nauczania, z uczestnikami, którzy indywidualnie łączą się z różnorodnych lokalizacji geograficznych za pomocą internetowej platformy zajęć.”
Właśnie to dzieje się – a przynajmniej powinno – w wirtualnej klasie. Wiele osób już odkryło, że przejście do wirtualnej klasy nie polega wyłącznie na zamknięciu drzwi i naciśnięciu przełącznika. Wszyscy oswoiliśmy się z korzystaniem z komputerów oraz odbywaniem rozmów i wideorozmów przez internet. Jednak dynamika w tych sytuacjach nie jest taka sama, jak podczas rozmów twarzą w twarz w tradycyjnej sali lekcyjnej. I nie chodzi o to, że jedno rozwiązanie jest „lepsze” od drugiego, ponieważ oba mają zarówno zalety, jak i wady. Po prostu są (bardzo) różne.
C. Huggett wskazuje na trzy istotne różnice:
- Wykorzystanie technologii: Szkoleniowiec i uczestnicy spotykają się w klasie online, zazwyczaj nie nawiązując kontaktu wzrokowego.
- Zwiększone kompetencje szkoleniowca: Zaktualizowany zestaw umiejętności jest niezbędny do prowadzenia i udziału w wirtualnych zajęciach.
- Nowe techniki angażowania: Uczestnicy zdalni muszą być zaangażowani w naukę.
Wyjaśnia również, że na udaną wirtualną klasę składają się trzy elementy:
Czym różni się to od, powiedzmy, webinaru? Czy oba nie są przykładami nauki online? Według Merriam-Webster webinar to:
„Prezentacja edukacyjna na żywo w Internecie, podczas której uczestniczący widzowie mogą zadawać pytania i komentować.”
Należy zauważyć, że definicja wirtualnej klasy stworzona przez C. Huggett określa ją jako „wysoce interaktywną”. Dodatkowo wskazuje ona, że charakteryzuje się podejściem „skoncentrowanym na uczniu” (chociaż zajęcia są prowadzone przez moderatora). Różni się to od webinaru, który często ma raczej formę wykładu z prowadzącym. Webinar może zawierać screencasty, slajdy, ankiety i opcję wyrażania opinii na czacie. Możesz dobrze poznać ten rodzaj szkolenia, oglądając webinar, na którym opiera się ten artykuł (link na końcu).
A teraz wróćmy do klasy: być może prowadziłeś już lub brałeś udział w zajęciach w wirtualnej klasie i masz jakieś pojęcie na ten temat. Ale czy zajęcia się udały? Czy interakcja pomiędzy prowadzącym a uczniami oraz pomiędzy samymi uczniami online była skuteczna? Jeśli wszyscy mogli się widzieć, czy obrazy były wyraźne i prawidłowo oświetlone? Czy klasa była odpowiednio przygotowana? Czy wystąpiły jakieś problemy informatyczne, takie jak nagłe zniknięcie prowadzącego/uczniów, zawieszenie się komputerów lub zerwane połączenie?
Pewnie wystąpił choć jeden z tych problemów. I właśnie dlatego powstał ten artykuł. Czytaj więc dalej.
Tworzenie konfiguracji wirtualnej klasy
Jak możemy prawidłowo przygotować klasę, aby jak najwięcej wynieść z zajęć wirtualnych? Doświadczenie edukacyjne, które ma pomóc Ci w rozwoju, nie powinno być frustrujące. Przyjrzyjmy się kilku kluczowym czynnikom, które pomogą sprawić, że „wydany” czas zapewni dobry zwrot z inwestycji.
1. Wyjaśnij definicje
„Odkryj definicję, która stoi za każdym wydarzeniem i upewnij się, że wszyscy posiadają tę wiedzę.”
Huggett wskazuje, że istnieje pięć podstawowych typów wydarzeń online: spotkania, wideokonferencje, webcasty, webinary i wirtualne zajęcia szkoleniowe. W naszym przypadku zajmujemy się tym ostatnim: wirtualnych zajęciach w wirtualnej klasie. Jak często zmieniają się one (lub degenerują) w coś innego, jeśli nie są jasno określone przed rozpoczęciem sesji? Czy kiedykolwiek zainicjowałeś zajęcia, które przerodziły się w kłótnię lub nieformalną sesją czatu? Sukces wymaga skupienia. Aby się skupić, potrzebujemy jasnej definicji tego, co się wydarzy, a cel wirtualnego spotkania musi być utrzymywany przez całe zajęcia.
2. Poznaj technologię
„Największą porażką szkoleniowców online jest po prostu brak znajomości technologii. Poznaj ją tak dobrze, że będziesz wiedzieć, co robi każdy przycisk, menu i komenda – zarówno dla prowadzących, jak i uczestników.”
Nie ma miejsca na błędy w systemie. Wszystko dzieje się w czasie rzeczywistym, więc wszystko musi działać bez zarzutu. Poznaj swoje narzędzia. Zakładamy, że Twój sprzęt jest odpowiedni, co oznacza posiadanie oprogramowania do wirtualnej klasy. Dostępnych jest wiele opcji i Twoja firma mogła już wybrać jedną z nich do interakcji z pracownikami online.
Istnieje wiele platform do konferencji internetowych, z których najpopularniejszą jest Zoom.
Dla tych, którzy jeszcze nie znają Zoom, jest to „platforma w chmurze do udostępniania wideo, głosu, treści i czatów, która działa na urządzeniach mobilnych, komputerach stacjonarnych, telefonach i jako system sal konferencyjnych”. 58% firm z listy Fortune 500 i 96% najlepszych amerykańskich uniwersytetów już z niej korzysta.
Jeśli planujesz prowadzić zajęcia twarzą w twarz, będziesz potrzebować ujednoliconego systemu, który uprości ten proces. Dlatego Zoom jest zintegrowany z niektórymi systemami zarządzania nauczaniem (LMS), takimi jak iSpring Learn. Ten system LMS usprawnia wirtualne szkolenia, pełniąc funkcję pojedynczego centrum planowania wszystkich działań e-learningowych. Umożliwia także dostarczanie wszelkich powiązanych treści, w tym samodzielnych kursów e-learningowych. Dzięki niemu możesz planować zarówno sesje w klasie, jak i spotkania wideo. Ponadto po zakończeniu wydarzenia iSpring Learn utworzy raport informujący, ile osób wzięło w nim udział i jak długo uczestniczyło.
3. Bądź przygotowany
„Twoje przygotowanie powinno obejmować przejrzenie treści, skonfigurowanie przestrzeni roboczej i przygotowanie wersji zapasowych technologii. Im lepiej wszystko zaplanujesz, tym lepiej będziesz przygotowany na każdą możliwą okoliczność.”
Niespodzianki. Jak już wspomniano, wirtualne zajęcia – tak, jak wszystkie zajęcia na żywo – odbywają się w czasie rzeczywistym. Nie ma więc miejsca na niezdecydowanie, upuszczanie ołówków, spadanie kamer na podłogę, dzwonienie telefonów, wyskakujące okienka na ekranie, szczekanie psów i wiele innych rzeczy, które mogą i rzeczywiście się pojawiają, jeśli się nimi nie zajmie – i nie przetestuje– przed zajęciami. Znasz takie sytuacje? Staraj się ich unikać.
Treść. Każde zajęcia dotyczą treści, które zostaną przekazane. Czy materiał jest w pełni opanowany? Czytasz (oczywiście) podpunkty, a nie tekst. Czy rozdałeś materiały, które uczniowie muszą przeczytać/przejrzeć i/lub opracować przed rozpoczęciem zajęć? Wszystkie aktywne linki są nadal aktywne? Czy wiesz, gdzie znajdują się wszystkie materiały, z których będziesz korzystać podczas zajęć? Muszą być w zasięgu ręki.
Zapasowa technologia. A co, jeśli coś się zepsuje przed lub w trakcie zajęć? Komputery się psują. Czy masz zapasowe urządzenie, które na wszelki wypadek działa gdzieś w tle? I czy masz zapas w-s-z-y-s-t-k-i-e-g-o? Na wirtualną klasę można spojrzeć jak na edukacyjny reality show. Aby zadziałała, to Ty cały czas musisz działać. Nie możesz po prostu przyjść na zajęcia. Musisz też zrobić dobre wrażenie.
A mówiąc o wsparciu, możesz rozważyć zatrudnienie asystenta technicznego (producenta). Pomoże Ci wrócić na antenę, jeśli/kiedy maszyny postanowią zbuntować się podczas zajęć.
Zamień się stronami. Czy wiesz, w jaki sposób uczniowie będą musieli korzystać z oprogramowania? Spróbuj zalogować się jako uczeń, aby upewnić się, że nie napotkają żadnych problemów – a jeśli coś zauważysz, będziesz w stanie od razu je rozwiązać.
Przygotowanie ucznia
Oprócz wiedzy o tym, co ich spotka, uczestnicy zajęć muszą również być przygotowani. Przygotowania te muszą rozpocząć się co najmniej jeden dzień przed wydarzeniem online.
Poinformuj uczestników, że będzie to interaktywna lekcja. Wiele osób ma tendencję do przebywania na kilku kanałach – czy to w klasie fizycznej, czy online. Będzie to dla nich „powiadomienie” o tym, że czasami będą musieli wykazać się zaangażowaniem. C. Huggett zwraca uwagę, że wiadomość może zawierać listę kontrolną dotyczącą przygotowań. Może zawierać informacje o tym, jak skonfigurować przestrzeń roboczą, jak się połączyć i co zrobić w przypadku pojawienia się wyzwań. Możesz także poinformować ich, jak mają się zachowywać podczas wirtualnej sesji szkoleniowej:
Przykład orientacji w wirtualnej klasie dla uczestników
4. Zaangażuj uczestników
„Największą zaletą szkoleń wirtualnych jest to, że uczestnicy nie muszą odchodzić od biurka, aby wziąć w nich udział. To także największe wyzwanie. Dlatego kreatywnie wykorzystuj wszystkie narzędzia i funkcje platformy, aby często angażować uczestników podczas zajęć.”
Jedną ważną rzeczą, którą należy wziąć pod uwagę, jest to, że proces nauczania przez instruktora jest inny w tradycyjnej klasie niż podczas zajęć online. W klasie stacjonarnej instruktorowi blisko do prezentera. Tymczasem podczas nauczania online wchodzi w rolę moderatora, umożliwiając słuchaczom wyciągnięcie własnych wniosków.
C. Huggett wyjaśnia, że chcesz, aby uczniowie czuli więź, byli pewni siebie i zaangażowani, ale nie odizolowani lub przytłoczeni. Nauczanie online w większym stopniu opiera się na podejściu „skoncentrowanym na uczniu”, w przeciwieństwie do tradycyjnych zajęć, „prowadzonych przez instruktora”. Według C. Huggett jednym ze sposobów na osiągnięcie tego celu jest przygotowanie uczestników poprzez wcześniejsze określenie oczekiwań
Natychmiastowe zaangażowanie
Kolejną wskazówką jest przyciągnięcie (i utrzymanie) uwagi uczniów zaraz po zalogowaniu się. Chcesz natychmiast przyciągnąć ich uwagę. Można to osiągnąć poprzez wyświetlenie slajdu logowania zawierającego pytanie do dyskusji lub ćwiczenie, w którym każdy może uczestniczyć.
Na początku zajęć, zamiast po prostu samemu się przedstawiać, zaleca się, aby poprosić uczestników o przedstawienie się. Możliwe, że nigdy się nie spotkali. Zwłaszcza, jeśli firma jest międzynarodowa, a w zajęciach biorą udział uczniowie z różnych kontynentów. Narzędzia do prowadzenia konferencji internetowych, takie jak Zoom, oferują opcję przeprowadzania ankiet, co jest kolejnym świetnym sposobem na rozpoczęcie sesji.
Chodzi o to, aby zadbać o relacje społeczne. W tradycyjnej sali lekcyjnej odbywa się to bardziej naturalnie i jest znacznie trudniejsze do osiągnięcia za pośrednictwem wirtualnej klasy. Będąc online, uczestnicy mogą skorzystać z narzędzia pytań i narzędzia „Podnieś rękę”, aby przedstawić się i nawiązać kontakt z grupą.
Okresowe interakcje
Aby wszystko przebiegało sprawnie, instruktor musi okresowo zapraszać do interakcji. Ale jak często i w jaki sposób?
Sugeruje się tutaj stymulowanie interakcji mniej więcej co cztery minuty, a inne źródła zalecają mniej więcej to samo: co trzy do pięciu minut. Może się to wydawać dużo (około 15 razy w ciągu 60 minut), ale podczas zajęć online łatwo o rozproszenie uwagi.
Zaleca się użycie narzędzia do podnoszenia ręki lub pisanie na tablicy – w celu przedstawienia się i/lub przeprowadzenia burzy mózgów. Warto zauważyć, że interaktywna tablica internetowa to potężne narzędzie interaktywne, ponieważ materiały (pliki PDF, filmy i pliki audio) można osadzać bezpośrednio w niej, a uczniowie mogą na niej pisać lub rysować i zapisywać materiały do późniejszej nauki.
Wprowadź różnorodność!
Do prezentacji treści używaj różnych rodzajów mediów, takich jak (krótkie) teksty, obrazy, infografiki, materiały audio i wideo. Podejdź też do tego na luzie – szczególnie teraz… Rozważ użycie animacji z narracją, a nawet humorystycznych filmów edukacyjnych. Krótkie quizy mogą być również świetną zabawą i pozwalają ocenić znajomość tematu przez uczniów.
Świetnym sposobem na zaangażowanie uczestników jest włączanie co jakiś czas kamery przez instruktora (ale żadnych zajęć z komentatorami, ok?). W klasie typu Zoom można włączyć kamery dla wszystkich uczestników. To drugie rozwiązanie jest bardziej praktyczne w przypadku prezentacji lub dyskusji.
Co prowadzi nas do następnego punktu:
5. Popraw umiejętności przekazywania wiedzy
„Pamiętaj o tym, co już wiesz o dorosłych uczniach i umiejętnościach facylitacji – wszystko to nadal ma zastosowanie w wirtualnej klasie. Nowością jest większy nacisk na głos, nowa technika zadawania pytań i wymagana umiejętność wielozadaniowości.”
Nie da się uniknąć różnicy w umiejętnościach niezbędnych do prowadzenia zajęć w wirtualnej klasie a tymi wykorzystywanymi w tradycyjnej klasie. Fizyczna obecność, bliskość osoby i mowa ciała (gestykulacje, postawa itp.) to klasyczne narzędzia zwiększania energii w klasie pełnej uczniów. Niestety, żaden z tych aspektów nie jest dostępny podczas zajęć online.
Ponieważ instruktor prawdopodobnie będzie miał włączoną kamerę internetową, C. Huggett wspomina, że należy udoskonalić technikę korzystania z niej. Powinna być na wysokości oczu, aby nie patrzeć w dół, co może sprawiać wrażenie apodyktyczności. Chcesz sprawić, aby uczestnicy czuli się równi, żeby możliwe było stworzenie konwersacyjnej atmosfery. Podejście to jest stosowane przez reporterów telewizyjnych. Niestety, kamera w Twoim laptopie nie ma wystarczająco dobrej jakości – zaleca się zamontowanie osobnej kamery.
Ponieważ kadrowanie jest ważne, C. Huggett podkreśla, że ramiona muszą znajdować się w kadrze. Oto jej technika: umieść dłoń na czubku głowy (dłonią skierowaną w stronę kamery), mały palec powinien znajdować się na górnej krawędzi ekranu. Spowoduje to umieszczenie ciała w odpowiedniej odległości od kamery.
Oświetlenie jest również bardzo ważne: cienie i słabe oświetlenie mogą znacznie utrudnić uczestnikom nawiązanie z Tobą więzi. Zaleca się, aby unikać siedzenia na przykład przy oknie, ponieważ oświetlenie od tyłu sprawia, że twarz nie jest widoczna. Chcesz, aby oświetlenie znajdowało się przed Tobą, było skierowane na Twoją twarz. Profesjonalne oświetlenie nie jest konieczne. Poza tym tło nie musi być wyrafinowane – ale powinno być schludne (bez brudnej bielizny itp.). Kiedy uczymy z domu, ustawienie odpowiedniego tła może być trudniejsze i wtedy warto zainwestować w tło fotograficzne (green screen).
Pamiętaj, aby ładnie się ubrać. Ilu widziałeś niechlujnych prezenterów internetowych w starych koszulkach? No właśnie.
6. Wykorzystaj swój głos
„Twój głos jest kluczowym elementem prowadzenia wirtualnego szkolenia. Zwróć uwagę na głośność, tempo, ton i ogólny dźwięk. Upewnij się, że połączenie audio jest wyraźne, ale nie rozprasza uwagi podczas nauki.”
Czy kiedykolwiek wyłączyłeś nagranie, ponieważ dźwięk był zniekształcony? To samo dotyczy wirtualnej klasy, ale w tym przypadku publiczność „wyłączy się”, mimo że nie może dosłownie opuścić zajęć. C. Huggett radzi:
- Zainwestuj w zestaw słuchawkowy, aby mieć pewność, że dźwięk słyszany przez uczestników jest wysokiej jakości.
- Przyjmij prawidłową postawę siedzącą (ale nie sztywną), aby stworzyć obraz uczciwości, autorytetu i profesjonalizmu.
- Bierz mocne, głębokie oddechy, aby nadać energii głosowi i utrzymać zaangażowanie uczestników.
Jeśli opanowanie tego wszystkiego wydaje się odległą perspektywą, pamiętaj, że nawet najbardziej utalentowany nauczyciel online był kiedyś nowicjuszem. A droga do pełnego profesjonalizmu była długa i wymagająca.
7. Ćwicz, ćwicz, ćwicz
„Najlepsi wirtualni trenerzy ćwiczą niestrudzenie. Dążą do ciągłego doskonalenia tego, jak przekazują wiedzę.”
- Poszukaj sposobów na optymalizację swojego wirtualnego „podium”.
- Bardzo dobrze opanuj technologię.
- Przeprowadź próby z producentami, aby rozwiązać problemy przed zajęciami, żeby nie zrujnowały zajęć w czasie rzeczywistym dla Ciebie i odbiorców.
Jeśli proces optymalizacji wydaje się nie mieć końca, to dlatego, że w zasadzie taki jest. Zawsze znajdą się sposoby na ulepszenie studia, materiału, sprzętu czy sposobu przedstawienia informacji.
5 wskazówek, aby wirtualna klasa działała skuteczniej
Przedstawiliśmy już niektóre podstawowe parametry konfiguracji wirtualnej klasy i prowadzenia zajęć online. Teraz przyjrzyjmy się kilku wskazówkom, które pomogą zwiększyć efektywność zajęć sali:
- Zasady. Chcesz zaangażować uczestników, ale jednocześnie nie chcesz, żeby sytuacja wymknęła się spod kontroli. Wraz ze wzrostem liczby uczniów pojawia się więcej miejsca na chaos. Dlatego od początku musisz bardzo wyraźnie podkreślić, że uczestnicy nie powinni sobie przerywać. Dobrym pomysłem jest również poproszenie wszystkich o wyłączenie dźwięku w telefonach, aby uniknąć ciągłego pikania i dzwonienia.
- Pytania. Monitoruj, ile pytań zadałeś każdemu z uczniów i ile pytań zadał każdy z nich. Pomoże to uniknąć sytuacji, w której niektórzy uczestnicy zostaną zepchnięci na dalszy plan, gdy tymczasem inni będą dominować.
- Więcej pytań. Uczniowie nie będą Cię widzieć tak, jak w fizycznej sali lekcyjnej – a może nawet wcale, jeśli będziesz korzystać z dużej liczby filmów i/lub screencastów. W związku z tym zadawanie większej liczby pytań niż zwykle pomoże przykuć ich uwagę.
- Grupy. Możesz skonfigurować wirtualne „pokoje spotkań”. Mniejsze grupy uczestników mogą wykonywać w nich zadania grupowe, takie jak burza mózgów (maksymalnie 4-6 osób na grupę). Możesz „odwiedzić” każdą grupę, aby im pomóc, a następnie ponownie wszystkich zebrać w celu obejrzenia prezentacji prowadzonych przez liderów grup. Wymaga to jednak bardziej zaawansowanej znajomości używanego oprogramowania.
- Przeciążenie. Prawdopodobnie będziesz zadawać zadania domowe i zadania do zrobienia przed zajęciami. Te pierwsze zapewniają ciągłość materiału, ponieważ na zajęciach można przerobić tylko określoną jego część. Z kolei te drugie mają na celu ułatwienie uczniom przyswajania materiału, który będzie omawiany podczas zajęć. Ale nie przesadzaj! W szkoleniu biorą udział pracujący dorośli, więc weź pod uwagę to, ile czasu będą mieli na te zadania. Pamiętaj, że to, że mogą uzyskać dostęp do materiałów w dowolnym miejscu i czasie, nie oznacza, że mogą (lub powinni) poświęcać na naukę każdą minutę. Pomocne może być również podanie szacunkowego czasu czytania/nauki dla każdego zadania, aby ułatwić uczniom zarządzanie czasem.
Końcowe przemyślenia
Czy tradycyjne sale lekcyjne odchodzą do lamusa? Rzeczywiście widzimy spadek (szczególnie widoczny w czasach pandemii) wykorzystania zajęć stacjonarnych w firmach. W 2005 r. 70% wszystkich szkoleń formalnych odbyło się w salach fizycznych. W 2019 r. odsetek ten spadł do 54%, zgodnie z raportem ATD o stanie przemysłu za rok 2019. Można założyć, że po 2020 r. odsetek ten z pewnością był jeszcze niższy. Ale czy tradycyjne zajęcia całkowicie znikną? Raczej nie.
Czy zatem wirtualna klasa jest naszą przyszłością? To raczej nasza teraźniejszość. Zatem „ruszamy dalej”… czyli online.
Czy chcesz przetestować potężne narzędzie do Twoich wirtualnych klas? Możesz skorzystać z darmowego okresu próbnego iSpring Learn, aby zobaczyć, co dokładnie oferuje.
Chcielibyśmy serdecznie podziękować naszej ekspertce e-learningowej za podzielenie się swoją wiedzą:
Cindy Huggett, Konsultantka ds. wirtualnych szkoleń
Cindy Huggett jest CPTD, która pomaga organizacjom przenieść się do wirtualnej klasy. W ciągu ostatnich 20 lat Cindy nauczyła tysiące trenerów, jak przeprowadzać angażujące zajęcia online na żywo. Jest byłą członkinią krajowej Rady Dyrektorów ATD i jako jedna z pierwszych uzyskała tytuł Certified Professional in Learning and Performance – certyfikowanej specjalistki w zakresie nauki i wydajności (CPLP, obecnie CPTD).
